Kontrowersje i dylematy terapii boreliozy z punktu widzenia Tradycyjnej Medycyny Chińskiej i Medycyny Zachodniej - fragment pracy dyplomowej

Magdalena Raczek
Terapie Naturalne 2016

Promotor lek. med. Piotr Trojniak

Borelioza

Zrozumienie zachowania bakterii podczas infekcji oraz ich przekształceń w odpowiedzi na środowisko gospodarza jest kluczowe dla stworzenia właściwej terapii. Borrelie są wyjątkowe w świecie mikroorganizmów. Posiadają umiejętności niezwykłe dla innych bakterii z królestwa Prokaryota, umiejętności raczej właściwe dla królestwa Eukaryota. W przeciwieństwie do innych bakterii mają: linearne chromosomy, cytoszkielet, periplazmatyczną wić która umożliwia szybkie poruszanie i nadaje bakterii nadzwyczajne chemotaktyczne właściwości.

Kiedy zarażony krętkami kleszcz trafi swoją ofiarę, wyszukuje na niej najdogodniejszego miejsca do żerowania bogatego w naczynia krwionośne tuż pod powierzchnią skóry. Podczas przyczepiania, kleszcz wydziela coś w rodzaju kleju który twardnieje naokoło ugryzienia przytrzymując go na właściwym miejscu. Klej ten składa się z unikalnej kompozycji glikolizowanych białek, które są podobne do kolagenu i keratyny – dwóch największych składników skóry kręgowców. To przytrzymuje kleszcza mocno na miejscu i zapobiega przeciekaniu krwi i śliny kleszcza z miejsca wkłucia. Cały proces trwa około 10 minut. Potem pod miejscem przyczepienia żłobiona jest maleńka dziurka, która wypełnia się krwią, pitą przez kleszcza.

Gdy pije, jego ciało nabrzmiewa i napełnia się krwią do momentu całkowitego nakarmienia. Może wówczas powiększyć się 100 -120 razy. Gdy kleszcz jest zupełnie najedzony, odczepia się i upada na ziemię, by strawić pokarm. Natomiast cementowe 'gniazdo' zostaje na powierzchni skóry wraz z odchodami pasożyta. Jeśli którykolwiek dostanie się do rany, np. przez drapanie, wówczas do krwi dostaną się formy cyst i biofilmy. Wywołana nimi infekcja ma nieco inną dynamikę niż ta wywołana ruchliwymi krętkami.

Podczas karmienia, kleszcz na zmianę pije krew i uwalnia ślinę oraz wodę z krwi z powrotem do rany. Ślina kleszcza zawiera mieszankę silnych farmakologicznie aktywnych molekuł, z których 120 jest znanych a jedynie kilka zostało dogłębnie zbadane. Te molekuły rozprzestrzeniają się szybko po całym ciele przez krew i limfę, mając wpływ w szerokim zakresie na procesy biologiczne. Mają szczególnie silne działanie na trzy główne odpowiedzi immunologiczne gospodarza przeciwko organizmom ssącym krew: hemostazę (krzepnięcie krwi, agragację trombocytów, zwężenie światła naczyń), stan zapalny (puchnięcie, zaczerwienienie, gorąco towarzyszące zniszczeniu komórek) i odporność nabytą i wrodzoną.
…
Molekuły zawarte w ślinie kleszcza mają szeroki wpływ na odpowiedź immunologiczną gospodarza. IGG odgrywa bardzo dużą rolę w odpowiedzi gospodarza na infekcje. Chroni tkanki przed bakteriami, wirusami i toksynami. Neutralizuje toksyny bakteryjne, aktywuje odpowiedz dopełniacza, zwiększa fagozytozę. To tylko część odpowiedzi immunologicznej, która jest hamowana i dezaktywowana przez ślinę kleszcza. Proste zapobieżenie tym czynnikom hamującym może uchronić lub przynajmniej zredukować zdolność krętków do zainfekowania nowego żywiciela. Badania pokazały, że utrzymywanie wysokiego poziomu interleukiny 2 i interferonu gamma u myszy, drastycznie zmniejsza współczynnik infekcji Borrelią.

Ślina kleszcza dezaktywuje jeden z najsilniejszych wrodzonych mechanizmów obronnych – układ dopełniacza. Układ dopełniacza może być aktywowany trzema drogami: klasyczną, alternatywną i lektynową. Każda droga jest użyteczna do walki z rożnymi rodzajami bakterii. Droga alternatywna układu dopełniacza jest częścią wrodzonego systemu odpornościowego, który może sobie poradzić z podstępnymi bakteriami, jakimi są Borrelie. Układ ten, gdyby nie był hamowany, poradziłby sobie z tymi bakteriami niemal natychmiast.

Ziołem, które stymuluje wytwarzanie Il-2 i INF-gamma, które aktywują komórki NK odgrywające ważną rolę w pierwszych dniach obrony immunologicznej jest Astragalus membranaceus. Ten rodzaj odporności wycelowany jest przede wszystkim w wirusy. Nie zmienia to faktu, iż zastosowanie Astragalusa we wczesnym stadium infekcji, zaraz po ugryzieniu, może zupełnie wyczyścić infekcje – i tak się najczęściej dzieje, o ile odporność nie była już obciążona walką z jakimś innym patogenem. W późniejszych stadiach boreliozy, w których układ immunologiczny został już zmieniony przez krętki, może wywołać reakcje autoagresji.
Jeśli nowy gospodarz ma już upośledzoną odporność, składniki śliny mają jeszcze większą siłę uderzenia a infekcją przebiega łatwiej dla bakterii. Stopień zaawansowania, przebieg też jest o wiele poważniejszy. Efektywność infekcji i ciężkość objawów jest wprost proporcjonalna do słabości odporności gospodarza. Zdrowa odporność stymuluje przeciwciała do śliny kleszcza i zapobiega przyczepieniu w przyszłości. Przeciwciała przeciw ślinie kleszcza w zdrowym systemie odpornościowym stymulują kleszcza od odczepienia jeszcze zanim kleszcz rozpocznie żerowanie.
…

Uszkodzenia kwasu hialuronowego podobnie jak innych glikozaminoglikanów są podstawową przyczyną objawów boreliozy. Nie tylko stawy mogą być zaatakowane. Nierzadko, u chorych zdarzają się spontaniczne naderwania lub zerwania ścięgien i więzadeł – grubych włókien kolagenowych. Zanotowano uszkodzenia powstałe przy niewielkim przeciążeniu ścięgien palców ręki, ścięgna Achillesa, łokieć tenisisty, przemieszczenie dysków międzykręgowych z ich uszkodzeniem i bez.

Rozluźnienie wiązań śródbłonka i przedostanie do macierzy pozakomórkowej zaraz po ugryzieniu kleszcza zajmuje około 10 minut.
Gdy krętki rozprzestrzeniają się w ciele znajdując różne nisze bogate w kolagen, zaczynają niszczenie tkanek któremu towarzyszy uwolnienie cytokin i innych substancji aktywnych chemicznie i pojawienie się objawów:
• u jednej trzeciej zainfekowanych EM – rumień wędrujący
• u jednej piątej rumień wielopostaciowy
• ACA – zanikowe zapalenie skóry, generalnie pojawia się w późnym stadium infekcji
• naciek limfocytarny
• nieustannie podwyższona temperatura ciała
• wysoka gorączka lub poty- wskazują najczęściej na istnienie koinfekcji
• objawy grypopodobne
• częste bóle głowy, sztywność karku
• regularne bóle mięśni i stawów o różnym nasileniu
• nieustające, silne bóle głowy wskazują na obecność koinfekcji
• paraliż Bell'a, często u dzieci
• trudność w myśleniu, zmieszanie umysłowe
• dezorientacja, gubienie się
• lekkomyślność, otępienie, zamroczenie
• wahania nastroju, drażliwość depresja
• zaburzenia snu
• zmęczenie, niska wytrzymałość
• zamazane widzenie, mroczki, światłowstręt
• uczucie ciśnienia w oczach
• sztywność pleców
• drżenie mięśni twarzy lub innych
• trzeszczenie szyi
• uczucie mrowienia, kłucia, pieczenia ciarki
• przeszywające bóle
• bóle klatki piersiowej, palpitacje serca
• krótki oddech
• dzwonienie, piszczenie w uszach, nadwrażliwość na dźwięki
• nagła utrata słuchu
• niedomagania motoryczne, zawroty głowy, problemy z równowagą
• drgawki
• niewytłumaczalne chudnięcie lub przybieranie na wadze
• powiększone węzły chłonne- również od koinfekcji
• nieregularna menstruacja
• drażliwy pęcherz moczowy lub jego dysfunkcje
• rozstrój żołądka, bóle brzucha
• uczucie przepływania prądu wzdłuż kręgosłupa

Jednym z najbardziej kompleksowych i skutecznych podejść do naturalnych terapii boreliozy jest protokół Stephen'a Buhnera. Skuteczność działania poszczególnych ziół wybranych przez Buhnera potwierdzona jest w badaniach naukowych, które to wnikliwie autor studiuje podobnie jak funkcjonowanie samego patogenu raz działanie ludzkiego organizmu. Dzięki temu powstał pewnego rodzaju system łączący właściwości ziół z całego świata oraz suplementów oraz homeopatii (!), który dla wielu stał się ostatnią deska ratunku, kiedy terapie antybiotykowe nie przyniosły efektu.

Podejście to jest wielowymiarowe i zakłada, że należy działać na wielu płaszczyznach:
• Ochrona struktur śródbłonka:
Borrelie podczas infekcji skupiają się na penetrowaniu i niszczeniu komórek śródbłonka oraz ich połączeń. Atakują te struktury szczególnie w sercu i mózgu, co jest źródłem najbardziej wyniszczających symptomów, które występują podczas infekcji. Ochrona komórek śródbłonka i ich połączeń pomoże chronić organy przed uszkodzeniem, a także zatrzymać bakterie przed wnikaniem głębiej do ciała. Z upływem czasu pomoże to odciąć baterie od dostępu do substancji odżywczych, których potrzebują do rozmnażania i przetrwania. Wreszcie znacząco zmniejszy nasilenie symptomów i rozmiary zniszczeń wywołanych przez bakterie.
Najlepszym ziołem chroniącym śródbłonek wg Buhnera jest korzeń Polygonum cuspidatum oraz EGCG – galusan epigalokatechiny – flawonoid otrzymywany z zielonej herbaty.
• Modulacja cytokin:
Zioła zakłócają dynamikę cytokin zainicjowaną przez patogeny, co za tym idzie zatrzymują stan zapalny, zakłócając również ich zdolności do znajdowania i wchodzenia w komórki docelowe jak również zbierania substancji odżywczych oraz reprodukcji. Można to działanie nazwać również w pewnym sensie przeciwkrętkowym, ponieważ pozbawienie bakterii możliwości odżywiania i reprodukcji uniemożliwi ich przetrwanie. Oto przykłady ziołowych inhibitorów cytokin:
IL-6: Andrographis paniculata, Isatis spp., Pueraria lobata, Salvia miltiorrhiza, Scutellaria baicalensis
Il-8: Cordyceps spp.,EGCG, Isatis spp., Polygonum cuspidatum, Punica granatum
CCL2: Coptis chinesis, Lonicera japonica, Polygonum cuspidatum, Salvia miltiorrhiza, Scutellaria baicalensis, Sophora flavescens, Tanacetum patrherium
ERK/JNK/p38/ NfkappaB: Chelidonium majus, Cordyceps, Polygonum cuspidatum, Pueraria lobata, Scutellaria baicalensis, EGCG
JNK: Polygonum cuspidatum, Scutellaria baicalensis, Cordyceps
p38 MAPK Cordyceps, EGCG, Olea europea, Polygonum cuspidatum, Scutellaria baicalensis
inhibitor ekspersji CD40: Polygonum cuspidatum
TGF-beta: Artemisia spp., Astragalus, Cordyceps, Ginkgo biloba, Magnolia officinalis, Peoia lactifolia, Schisandra chinesis, Scutellaria baicalensis i barbata, Salvia mitiorrhiza
TNF-alfa: Andrographis paniculata, Cannabis spp., Capparis spinosa, Cordyceps, Eupatorium perfoliatum, Glycyrhiza, Houttuynia cordata, Panax ginseng, Polygala tenuifolia, Pueraria lobata, Sambucus spp., Scutellaria baicalensis, Tanacetum patthenium, Salvia miltiorrhiza, zingiber officinalis
IL-1b: Cordyceps, Eupatorium perfoliatum, Polygala tenuifolia, Polygonum cuspidatum, Pueraria lobata, Salvia miltiorrhiza, Scutellaria baicalensis
IDO: Isatis, Polygonum cuspidatum, Scutellaria baicalensis, Crinum latifolium
IFN-alfa: Polygonum cuspidatum, Salvia miltiorrhiza, kurkumina
NF-kappaB: Astragalus, Bidens spp., Chelidonium majus, Cordyceps, EGCG, Eupatorium perfoliatum, Forsythia suspensa, Glycyrrhiza, Houttuynia cordata, Olea europaea, Peonia lactifolia, Polygonum cuspidatum, Polygala tenuifolia, Pueraria lobata, Punica granatum, Salvia miltiorrhiza, Schisandra chinesis, Scutellaria baicalenisis, Withania somnifera, Zingiber officinalis
MMP-9: Cordyceps, olea europaea, Polygonum cuspidatum, Punica granatum, Salvia mitiorrhiza, Scutellaria baicalensis, EGCG
hialuronidaza: Echinacea angustifolia, Areca cetechu, Lycopus spp.Scuttelaria baicalensis, witania somnifera, Triphala gugugulu, Melissa officinalis
Aggrekanaza: Aralia cordata, Camelia sinesis, Cimicifuga heracleifolia, mieszanka Clematis mandshurica, Polygonum cuspidatum, Prunella vulgaria i Tricosanthes kirilowii, Si Miao Fang

• Odbudowa tkanek kolagenowych:
Większość zniszczeń w organizmie wywołanych jest niszczeniem tkanek kolagenowych przez bakterie, które czerpią z niego pożywienie. Im bardziej uszkodzona tkanak tym cięzsze objawy choroby. Odbudowywanie kolagenowych struktur pomaga odwrócić lub zmniejszyć oddziaływanie bakterii na ciało. Pomocny w tym przypadku jest kudzu – Pueraria lobata
• Wsparcie i modulacja systemu odpornościowego:
Im zdrowszy system odpornościowy tym mniej objawów i zniszczeń w organizmie. Bez sprawnej odporności nie ma możliwości pozbycia się infekcji, dlatego należy odbudować właściwą odpowiedz immunologiczna, zaburzoną przez bakterie.
Zioła modulujące funkcjonowanie układu odpornościowego: Astragalus, Cordyceps, Eleutheroccocus, Rhodiola, Scutellaria baicalenis, Uncaria tomentosa, Withania somifera
• Ochrona i odbudowa zniszczonych fizjologicznych struktur :
Borrelie mogą niszczyć wiele organów, włączając w to mózg, elementy układu chłonnego, stawy i serce. Wsparcie i ochrona tych struktur wraz ze stymulacją odbudowy zniszczonych tkanek, np. struktur nerwowych jest niezbędna. Do odbudowy i ochrony struktur nerwowych bardzo skuteczne są: Uncaria rhynchphylla i Hericum erinaceus
• Działanie przeciwkrętkowe: Andrographis paniculata
• Terapia konkretnych objawów:

Najważniejsze na początku terapii jest redukowanie najpoważniejszych objawów tak szybko jak tylko jest to możliwe - przyspiesza to proces zdrowienia przez poprawę jakości życia i nastroju.
Podam za przykład zapalenie stawów. Buhner zaleca stosowanie ziół z tzw 'podstawowego protokołu' opisanego wyżej dodatkowo rozszerzonych o:
Boswellia serrata, Apium graveolens, olej z wątroby rekina, olej konopny do stosowania wew. i zewn., Dipsacus sylvestris, Harpagophytum procumbens, kombinację kurkuminy i bromeliny, Salix alba, Valeriana officinalis, Passiflora incarnata, Piscidia spp., Monotropa uniflora, Corallorhiza maculata oraz homeopatię: hamomilla 30C, Hypericum 30C, Arnica 30C, Arsenicum C30, Rhus toxicodendron 30C

Mimo że zioła zaproponowane przez Buhera wielu ludziom pomogły pozbyć się objawów, a nie raz nawet samej infekcji, to niestety nie dzieje się tak w każdym przypadku. Sam autor pisze,że nie ma uniwersalnej terapii, która zawsze będzie skuteczna. Buhner czerpie z ludowej medycyny Indian Ameryki Północnej oraz z ludowej medycyny europejskiej i rosyjskiej, ajurwedy a także tradycyjnej medycyny chińskiej wybierając pojedyncze zioła, których działanie potwierdzają badania naukowe, np. przeciwbakteryjne działanie Andrographisu paniculata , modulujace cytokiny działanie Polygonum cuspidatum , czy wspierające odporność właściwości Astragalusa membranaceus , stosując je w dość dowolnych połączeniach. Jeśli nawet zioła te rzeczywiście uporają się z infekcja bakterią Borrelia lub koinfekcjami, to często pozostawią po sobie spustoszenie i całe spektrum efektów ubocznych, które pojawią się prędzej czy później w czasie wielomiesięcznych terapii dużymi dawkami tych ziół.

Obecność tych objawów zależy od wyjściowej kondycji chorego oraz jego konstytucji a wytłumaczyć je można sięgając do źródła – do receptur skąd zostały zaczerpnięte. Skupie się na Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, która może wyjaśnić zarówno przyczyny dla których zioła te pomagają, jak również wywołują efekty uboczne oraz przede wszystkim dlaczego mogą być nieskuteczne. Punktem wyjścia musi być jednak skrajnie rożne od europejskiego zrozumienie samej infekcji, z jej przyczynami i progresją
…
Podejście zachodniej medycyny jest bezpośrednio nakierowane na sam patogen, jego zwalczanie oraz objawy nim wywołane. Dlatego w terapii boreliozy i jej koinfekcji stosowane są antybiotyki oraz niesterydowe leki przeciwzapalne, antydepresanty, inhibitory pompy protonowej, leki przeciwbólowe, uspakajające, kardiologiczne, psychotropowe itp. Leczenie takie niesie ze sobą pojawienie się wielu nowych dolegliwości, gdyż każdy z tych leków ma szerokie spektrum efektów ubocznych osłabiających bądź uszkadzających narządy, co za tym idzie osłabiających zdolności zdrowienia. Leczenie takie może trwać latami, gdyż bakterie przekazują sobie między pokoleniowo antybiotykooporność i po pewnym czasie antybiotyki przestają działać na bakterie, jeśli są stale przyjmowane kontynuują wyniszczanie flory jelitowej, która ma kluczowe znaczenie w procesie zdrowienia. Podejście takie często nie przynosi skutków, zwłaszcza jeżeli borelioza jest chroniczna.

Długotrwałe kuracje antybiotykowe, które nie przynoszą oczekiwanych rezultatów popychają chorych w stronę terapii alternatywnych, w szczególności do ziołolecznictwa. Powstają coraz to nowe 'cudowne' preparaty lecznicze, których właściwości terapeutyczne są poparte na wątpliwych naukowo badaniach, które to przynoszą efekty jedynie finansowe – ich producentom. Powtarzany jest błąd ukierunkowywania działań na sam patogen. Poszukuje się ziół działających przeciw Borrelii, Bartonelli, Babesii w sensie antybiotyków. Zioła maja być nieszkodliwymi antybiotykami , na które bakterie się nie uodpornią. Jest to spore uproszenie, które w większości prowadzi do niepowodzeń terapii.

Pewne światło na to spojrzenie rzucił amerykański zielarz Stephen Buhner, który to podkreślił, że działanie przeciw boreliozie musi być złożone i nakierowane na wiele aspektów nie tylko na zwalczanie samej bakterii. Jego terapie pomogły wielu ludziom na których antybiotyki już nie działały. W wielu jednak przypadkach terapia ta nie przyniosła oczekiwanych rezultatów przynosząc za to przykre efekty uboczne. Okazało się , że nie wszystkie zioła są dla każdego. Zaproponował stosowanie ziół wykorzystywanych w TCM jednak według własnego klucza. Zioła wybrał „po zachodniemu” wg właściwości przeciwzapalnych, antybiotycznych, modulujących cytokiny i działających na objawy. Znów w centrum postawił samą chorobę, której według niego trzeba się pozbyć w sposób logiczny i mechaniczny. Oto kilka najpopularniejszych z polecanych przez niego ziół z odniesieniami do zastosowania wg TCM:

• Andrographis – Chuan Xin Lian
Buhner opisuje go jako zioło używane w medycynie ayurwedyjskiej na malarię, pasożyty i syfilis. Natomiast w TCM na infekcje płuc i ropnie, choroby grypopodobne, czerwonkę , choroby dróg moczowych, toksyny ognia manifestujące się na skórze (EM), gorącą wilgoć przy zakażeniach typu czerwonka.
Funkcje, jakie mu powierza w infekcji Borrelią to przede wszystkim działanie przeciwkrętkowe, zwiększające odporność, przeciwzapalne (modulator cytokin), hepato i kardioprotekcyjne.
Posiada ważną cechę- przekracza barierę krew-mózg i dostaje się do wszystkich tkanek, łącznie z jamami stawowymi.
TCM:
Otwiera meridiany płuc, jelita grubego, jelita cienkiego i żołądka. Jest ziołem o smaku gorzkim i zimnym i jeśli jest używany przez dłuższy czas może uszkodzić Qi żołądka.
Usuwa gorący wiatr i gorącą wilgoć z poziomów Wei i Qi
Może wywołać objawy niedoboru yin, szczególnie yin serca ( niepokój, pobudzenie, bezsenność, roztrzęsienie, zmęczenie, słaba koncentracja i pamięć, palpitacje, zawroty głowy, suchość w ustach, pragnienie), co za tym idzie także niedobór krwi – bardzo często zdarza się wypadanie włosów, a także niedobory Qi śledziony i żołądka– szczególnie charakterystyczny jest zanik smaku.
Zioło to jest skuteczne tylko gdy obecne są objawy gorącego wiatru i wilgoci w początkowej fazie w kanałach taiyang i yang ming. Szkodliwe jest stosowanie go przy już występujących objawach niedoboru yin i Qi w chronicznej fazie choroby.

• Polygonum cuspidatum – Hu Zhang
Zioło czyszczące i pobudzające krew, odblokowujące kanały, przeciwzapalne, detoksykujące, przeciwreumatyczne, stosowane w terapii żółtaczki, zapaleniach wątroby. Używany do terapii patogenicznego gorąca we krwi, kaszlu z gorąca płuc, zaparcia z nagromadzenia gorąca w układzie trawiennym, gorącej wilgoci, objawów gorąca na skórze
W terapii boreliozy wg Buhnera ma stymulować mikro krążenie, szczególnie w oku, kolanach, sercu i skórze co pomoże przenieść aktywne składniki (innych ziół) w te miejsca. Redukować stany zapalne w tkankach, chronić serce i jego funkcje przez zmniejszenie stanu zapalnego w jego tkankach z objawami skrócenia oddechu, palpitacji, bóli klatki piersiowej. Redukowanie reakcji autoimmunologicznych. Działanie przeciwkrętkowe. Działanie przeciw wielu koinfekcjom oraz redukujące ROS w OUN.
TCM:
Otwiera meridiany wątroby, woreczka żółciowego i płuc. Jest ziołem o smaku gorzkim i zimnym w charakterze, podobnie jak Aandrographis może uszkadzać śledzionę i żołądek
Należy stosować w towarzystwie ziół tonizujących śledzionę. Działa na poziomach Wei i Qi.

• Uncaria tomentosa i Uncaria rhynchophyla - Gou Teng
Zioło wzmacniające odporność, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbólowe, detoksykujące, przeciw nowotworowe, antykoagulacyjne. Redkuje poziom TNF-alfa
W boreliozie ma wzmacniać i wspierać odporność i działać przeciwbólowo, wzmacniać funkcje poznawcze. Szczególnie pomocny przy zapaleniu stawów i bólu mięśni. Zwiększa poziom limfocytów CD57 by zwiększyć skuteczność systemu odpornościowego w ataku na krętki. Konieczne przy chronicznej boreliozie, kiedy poziom CD 57 jest niski i nie radzi sobie ze zwalczaniem infekcji.
TCM: Otwiera meridiany wątroby i osierdzia. Jest ziołem o smaku słodkim, chłodnym, wyrzuca wiatr z poziomu Xue, uspakaja yang i ogień wątroby. Nie należy go stosować jeśli nie ma ognia wątroby oraz jeżeli wiar pochodzi z niedoborów.

• Astragalus membranaceous – Huang Qi
Bardzo silnie wzmacnia odporność w boreliozie, zwłaszcza w pierwszej fazie zakażenia przez zwiększanie poziomu IFN-gamma i Il-2 zwiększa liczbę komórek CD4+ i wyrównuje proporcje CD4/CD8., przeciwwirusowy i przeciwbakteryjny Zwiększa funkcje śledziony i grasicy. Przez co objawy są łagodniejsze a infekcja łatwiejsza do zniszczenia przez układ odpornościowy. Zalecany również przy problemach kardiologicznych związanych z infekcją, redukuje palpitacje, krótki oddech, jest adaptogenem. Pomaga przy chronicznym zmęczeniu, nocnych potach i objawach neuroboreliozy jak: paraliż, drętwienia, mrowienia, ciarki
TCM:
Zioło o smaku słodkim, ciepłe, otwiera kanały płuc i śledziony. Działa na poziomach Wei i Qi. Tonizuje krew i Qi, wzmacnia śledzionę, zwiększa Yang Qi żołądka i śledziony, tonizuje Wei Qi i płuca
Przeciwwskazany przy zastoju Qi, niedoborze Yin z objawami gorąca, przy nadmiarowym gorącu, przy zastoju wilgoci i jedzenia.

• Cordyceps sinesis – Dong Chong Xia Cao
Jest ziołem immunomodulujacym, , wspierającym i chroniącym mitochondria, chroniącym wątrobę, regulującym sen, tonizuje i wzmacnia serce , przeciwhistaminowy, chroni komórki nerwowe, przeciwzapalny, modulator cytokin. Funkcje te są przydatne zarówno przy leczeniu infekcji Borrelią jak również przy jej koinfekcjach, w szczególności w Bartonelli i Mycoplazmie.
TCM:
Grzyb o smaku słodkim i termice neutralnej (ciepłej), otwiera meridiany płuc i nerek. Tonizuje Yang, wzmacnia Jing, odżywia Yin płuc, rozpuszcza flegmę
Nie ma przeciwwskazań

• Salvia miltiorrhiza – Dan Shen
Ma działanie antykoagulacyjne, przeciwzapalne, moduluje cytokiny, działanie przeciwbakteryjne w szerokim zakresie na bakterie gram dodatnie a także na gram ujemne, antyoksydacyjne, ochronne na śledzionę i wątrobę a także na OUN płuca, serce, czerwone krwinki, kości. Uzywana przy powiększeniu śledziony i wątroby, rozregulowaniu cytokin, szczególnie przydatna przy infekcjach mogących doprowadzić do sepsy.
TCM:
To zioło chłodne i gorzkie, otwierające meridiany serca, osierdzia i wątroby, ożywiające krew, rozpraszające zastoje, chłodzące i odżywiające krew, uspakajające Shen, na poziomie Xue, usuwające gorąco z poziomu Jing
Przeciwwskazana, gdy występuje zanik menstruacji wywołany niedoborem krwi, przy niedoborach Yin, należy zachować ostrożność jeśli nie występuje zastój krwi lub przy gorącu w stadium Qi a także przy krwiomoczu i bardzo obfitej menstruacji.

• Scultaleria baicalenisis – Huang Qin
Działa przeciwwirusowo, przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie, lekko uspokajająco, neuroprotekcyjnie, hepatoprotekcyjnie, antyoksydacyjnie, przeciwgrzybiczo, przeciw biegunkowo. Normalizuje poziomy cytokin, tonizuje. Zalecana przy wszelkich dysfunkcjach OUN – w tym zapalenie opon mózgowych i przy innego rodzaju encefalopatiach, atakach padaczkowych. Przekracza barierę krew-mózg.
TCM:
Jest zimnym, gorzkim ziołem usuwającym gorąco i wilgoć z kanałów: płuc, żołądka, pęcherzyka żółciowego i jelita grubego. Usuwa ogień i detoksykuje, chłodzi krew na poziomie Xue, uspakaja wznoszące Yang.
Przeciwwskazana przy niedoborowym zimnie w środkowym ogrzewaczu, przy biegunce z zimna, z niedoborowym gorącem płuc. Należy zachować ostrożność przy niedoborze krwi, niedoborach śledziony i nerek.

Często u chorych na boreliozę pojawiają się symptomy, które są przeciwwskazaniami do stosowania tych ziół. Nie są one uwzględnione przez Buhnera. Jedyne co wymienia jako efekty uboczne to mdłości, suchość w ustach, ból brzucha, biegunka, zanik smaku – są to objawy uszkodzenia śledziony. Kolejne efekty uboczne tych ziół to palpitacje, zawroty głowy, gorzki posmak w ustach, wypadanie włosów, zaparcie, wysypki, bezsenność, uderzenia gorąca – to kolejne objawy świadczące o nieprawidłowym działaniu na narządy i upośledzaniu ich funkcji, które będzie miało miejsce jeśli nie weźmie się pod uwagę konstytucji pacjenta i jego obecnego stanu.

Jeśli choroba jest na poziomach Wei i Qi, są objawy ataku zewnętrznego gorąca, pacjent zanim zachorował nie miał żadnych niedoborów, wówczas terapia ta jest bardzo skuteczna i eliminuje większość objawów a w niektórych przypadkach całą infekcję. Jeśli jednak infekcja jest chroniczna i zdążyła doprowadzić do niedoborów Qi i krwi lub pacjent cierpiał na nie przed zakażeniem, wówczas nie należy spodziewać się poprawy a raczej pogorszenia symptomów – osłabienia i zmęczenia, uczucia ciężkości nóg i głowy, brak apetytu, siniaków i wylewów podskórnych, słabości i męczliwości mięśni – i nie będą to objawy działania patogenu, lecz efekt zaburzenia funkcji działania narządów:
„Zaburzenia z gorąca same w sobie niosą poważne konsekwencje dla ciała. Użycie silnie działających ziół uszkadza Qi śledziony. Należy ona do elementu ziemi i źle znosi nadmierną kontrolę ze strony elementu drewna.”

Podejście TCM znacząco rożni się od podejścia zachodniego i ciężko jest człowiekowi zachodu zrozumieć, że leczenie nie polega na dobieraniu ziół na 'coś' – na boreliozę, na pasożyty, na niestrawność, na palpitacje. Nie ma leczenia uniwersalnego. Objawy mogą mieć swoje źródło w różnych przyczynach. TMC jest ściśle zorientowana na pacjenta i to jego leczy, nie chorobę. Dlatego tak ważna jest szczegółowa diagnoza i precyzyjne rozpoznanie wszystkich aspektów choroby.
…
Medycyna chińska udziela odpowiedzi na wiele pytań, na które medycyna zachodnia nie potrafi odpowiedzieć, bierze pod uwagę znacznie szerszy punkt widzenia – przede wszystkim chorego jako niepowtarzalną całość ze wszystkimi uwarunkowaniami w nim i poza nim. Patogen jest traktowany jako element całości podczas gdy medycyna zachodnia skupia się głównie na nim. On nie jest jedynym problemem. Wnikając zapoczątkował całą serię procesów i zmian w organizmie, których zatrzymanie wymaga strategii o wiele bardzie złożonej niż pozbycie się samego patogenu. Dostrzega to Buhner w swoich schematach leczenia boreliozy i jej koinfekcji, w których bierze pod uwagę zniszczenia wywołane przez krętki będące źródłem dezorganizacji cytokin i powstania licznych stanów zapalnych, a także potrzebę wspierania wszystkich rodzajów odporności, oraz łagodzenia objawów.

Proponuje jednak używanie ziół wg przypadkowych konfiguracjach opartych na ocenie objawów i doborze leczenia według potwierdzonych naukowo właściwości tych ziół pomijając zasady wg których te zioła funkcjonują w TCM. Stąd mogą brać się niepowodzenia terapii lub wystąpienie efektów ubocznych a czasem nawet pogorszenie stanu zdrowia pacjenta, mimo iż teoretycznie każde z ziół ma odpowiednie właściwości terapeutyczne wg wiedzy zachodniej. Co ciekawe zastosowanie receptur TCM, w których żadne z ziół nie posiada właściwości krętkobójczych, jednak zostały one dobrane z uwzględnieniem wszystkich zasad i dla konkretnego pacjenta są w stanie spektakularnie polepszyć jego stan.

Zachodnia wiedza naukowa o ziołach może być jednak bardzo pomocna przy projektowaniu terapii boreliozy. Uwzględnianie w recepturach ziół których właściwości terapeutyczne zostały potwierdzone badaniami, a które jednocześnie spełniają wszystkie warunki TCM i pasują do konstytucji pacjenta zwiększają szansę powodzenia.
Tuż po ugryzieniu kleszcza lub w początkowej fazie choroby warto brać pod uwagę Huang Qi jako zioło tonizujące Qi , natomiast przy koinfekcji Bartonellą kiedy uszkodzone zostają krwinki, jako zioło tonizujące krew pomocne może być Dang Gui , natomiast przy problemach kardiologicznych i zastojach krwi należy wziąć pod uwagę Dan Shen jako zioło poruszające i usuwające gorąco z krwi.

Połączenie współczesnej wiedzy o ziołach ze starożytnymi zasadami TCM oraz przyjęcie całościowego, zindywidualizowanego podejścia do chorego daje o wiele większe szanse na powodzenie terapii.
„Powodzenie zależy od umiejętności lekarza i od tego, czy potrafi on wziąć pod uwagę wszystkie czynniki wpływające na stan pacjenta i dobrać odpowiednią formułę.


Copyright  © Magdalena Raczek Studium Edukacji Ekologicznej i Profilaktyki Zdrowia

Naucz się jak zdrowo żyć! Sprawdź ofertę Studium »